Jaarprogramma: De 5 Disciplines
van de Lerende organisatie

De 5 Disciplines

In De Vijfde Discipline introduceert Peter Senge het concept van de lerende organisatie — een organisatie waarin mensen voortdurend hun vermogen ontwikkelen om de resultaten te creëren die zij werkelijk wensen, waarin nieuwe denkwijzen worden gestimuleerd en waarin gezamenlijk leren centraal staat. Volgens Senge is het vermogen om sneller te leren dan de concurrentie misschien wel het enige duurzame concurrentievoordeel.

Senge onderscheidt vijf kerndisciplines die essentieel zijn voor het bouwen aan een lerende organisatie:

  1. Persoonlijk Meesterschap: Deze discipline draait om individuen die voortdurend leren en groeien. Het omvat het ontwikkelen van een heldere persoonlijke visie, een toewijding aan de werkelijkheid en het bevorderen van een mentaliteit van levenslang leren.
  2. Mentale Modellen: Mentale modellen zijn diepgewortelde aannames en overtuigingen die van invloed zijn op hoe we de wereld begrijpen en actie ondernemen. Deze discipline omvat het herkennen, uitdagen en verfijnen van deze interne beelden om de besluitvorming en openheid voor verandering te verbeteren.
  3. Gedeelde Visie: Een gedeelde visie creëert een gemeenschappelijk doel binnen een team of organisatie. Het gaat verder dan naleving en inspireert mensen om samen te werken omdat ze dat echt willen, niet omdat ze dat moeten.
  4. Teamleren: Teamleren bouwt voort op persoonlijk meesterschap en een gedeelde visie om een groepsomgeving te creëren waarin collectieve intelligentie kan groeien. Het omvat dialoog, actief luisteren en samenwerken om betere resultaten te bereiken dan individuen alleen zouden kunnen.
  5. Systeemdenken: De kerndiscipline die de andere disciplines integreert, systeemdenken, is het vermogen om het grotere geheel te zien en te begrijpen hoe verschillende onderdelen van een organisatie met elkaar omgaan. Het helpt patronen te identificeren en punten te benutten voor zinvolle verandering in plaats van snelle oplossingen.



Het creëren van een lerende organisatie is cruciaal in een snel veranderende wereld. Het stelt organisaties in staat om zich voortdurend aan te passen, te innoveren en veerkrachtig te blijven. Door deze vijf disciplines te integreren in de organisatiecultuur, ontstaat een omgeving waarin mensen en teams blijvend kunnen groeien en excelleren.


Elke maand leren we van, met en door elkaar


Elk van de vijf kerndisciplines wordt in 2 maandelijkse sessies behandeld. 

  • In de eerste sessie hebben we de focus op de theorie. Hiervoor maken we gebruik van vijf fabels (zie hieronder).
  • In de tweede sessie gaan met behulp van gerichte oefeningen het geleerde toepassen in de eigen praktijk.  

Tevens zorgen wij er voor dat de verschillende onderdelen op een juiste manier met elkaar worden verbonden.


Het geleerde wordt zoveel mogelijk besproken in de context van de dagelijkse praktijk van de deelnemers.


  • We komen 10 keer online bij elkaar. We volgen de schoolvakanties. Jaarlijks starten we in september en eindigen we in juni in het daarop volgende jaar.
  • De online sessies zijn op woensdagochtenden tussen 9 en 11 uur (voor data zie hieronder).
  • De kosten bedragen € 595,- per persoon (excl. BTW).
  • Tussentijds instromen is mogelijk. Dan betaal je alleen voor het aantal maanden dat er nog resteert in het jaarprogramma.
  • Het jaarprogramma 5 Disciplines wordt verzorgd door Guus Geisen en Patrick Bijman. Ervaren SOL-bestuurders met een passie om het leren leren door te geven.



Data Jaarprogramma 2025 - 2026


  • 2025: 10 september, 8 oktober, 12 november & 10 december
  • 2026: 14 januari, 11 februari, 11 maart, 13 mei & 10 juni



De 5 Disciplines van de Lerende Organisatie in 5 fabels:


Leerfabel 1: De wolven te slim af

Introductie en kennismaking

  • Programma leerfabels
  • Wat je gaat leren
  • Hoe je gaat leren
  • Kennismaking met deelnemers
  • Kennismaking met tools
  • Inbreng casussen van de deelnemers
  • Lerende Cultuur aan de hand van de eerste fabel "De wolven te slim af".



Leerfabel 2: De top van de ijsberg

Het systeem begrijpen:

  • Zien wat onzichtbaar is
  • Ondernemende pinguïns houden van mosselen
  • Werken samen met walrussen
  • Succes wordt frustratie



Leerfabel 3: Het dilemma van de lemmingen

Persoonlijk Meesterschap en morele doelen:

  • Relatie tussen morele doelen en gezamenlijke visie
  • Lemmingen springen van rotsen
  • Maar waarom eigenlijk?
  • Ontdekken persoonlijke doel
  • Van reageren naar creëren

Leerfabel 4: In de schaduw van het Neanderdal

Mentale modellen:

  • Leer verborgen overtuigingen die het delen van inzichten blokkeren openbaar te maken
  • Boogie de grotbewoner gaat op zoek naar begrip
  • Waarom zitten mensen zo vast in hun overtuigingen?

Leerfabel 5: Luisteren naar de vulkaan

Betekenisvolle dialoog:

  • Magie van collectief denken
  • Een slapende vulkaan ontwaakt
  • Crisis in “Dennen-as”
  • Dorpelingen krijgen ruzie
  • Ontdekken nieuwe manier van praten en luisteren


Losse aankoop van de vijf leerfabels als set boekjes zonder deelname aan het jaarprogramma is mogelijk. De kosten hiervoor bedragen € 85,- (inclusief verzendkosten).

Boekjes bestellen? Stuur dan een email naar info@autopoiesis.nu


⭐⭐⭐ Ervaringen ⭐⭐⭐



Vanaf 2025 is de Leergang Leerfabels uitgebouwd naar het Jaarprogramma 5 Disciplines van de Lerende Organisatie.


Hieronder vind je een greep uit de reacties van deelnemers: 


"De boekjes en de enorme schat aan kennis en ervaring van Guus zijn enorm waardevol"


"Wat kun je veel uit de fabels halen. Ik vond het leuk dat ieder zijn eigen ding er uit haalde. Opvallend ook hoe het verschillend resoneert afhankelijk van waar je mee bezig bent. Mooi om open te blijven kijken en nieuwsgierig te blijven."


 "Fijn om met de groep/elkaar aan het gedachtegoed te werken"


"Het meest waardevol vind ik de uitwisseling op basis van de fabel en het samen concreet maken"

Stichting Organisatie Leren (SOL) is gevestigd in Haarlem. We staan geregistreerd bij de Kamer van Koophandel onder nummer 41211494.
Onze bankrekening: NL55 TRIO 0254 8476 33. Je kunt ons bereiken via: patrick.solnetherlands@gmail.nl

>
nl_NLNederlands