Ik & het Systeem
Met behulp van systeemdenken ontdekken leerlingen dat er bijna altijd onderlinge verbanden zijn tussen zaken. Zo krijgen leerlingen meer inzicht hoe de onderdelen van een systeem samenwerken en elkaar beïnvloeden. (bron)
We zijn gewend, om allerlei zaken in kleine stukjes te knippen en ze vervolgens te bestuderen. De samenhang daartussen krijgt veel minder aandacht! (bron)
De paradox is, dat we steeds meer weten over delen van de wereld, maar dat we het steeds moeilijker vinden om zicht te krijgen op het functioneren van de wereld als een samenhangend geheel van delen. Dit alles leidt tot een beperkt begrip van onze werkelijkheid.
De wereld waarin we leven is complex. Ook de problemen waarmee we te maken krijgen worden complexer en zijn in veel gevallen niet meer door één persoon of één specialisme op te lossen. Tegelijkertijd zien we dat onze wereld steeds kleiner wordt: door de enorme toename van het (vlieg)verkeer en de invloed van de technologie en de massamedia wordt onze wereld steeds meer een "global village".
Systeemdenken is allereerst een manier van kijken naar de werkelijkheid.
"Het is het vermogen om relaties te zien en te begrijpen in dynamische systemen."
Door deze manier van denken zien we het totaalbeeld, niet slechts de details. Je zou het kunnen vergelijken met het hanteren van een zoomlens op een camera. Afwisselend zoomen we in en uit om behalve de details ook "the big picture" te kunnen zien.
Systeemdenken is de gerichtheid om onderlinge betrekkingen te zien in plaats van losse fenomenen, om patronen van verandering te zien in plaats van momentopnamen, om het verschil te zien tussen een probleem en een symptoom.
Iedereen is van nature een systeemdenker. Op school is het echter net of we alle moeite doen, om aan het begrijpen van samenhangen en aan het natuurlijk leren van kinderen een einde te maken. Als we in staat zijn de complexiteit van de werkelijkheid beter te begrijpen, zijn we tevens in staat om positieve invloed uit te oefenen op deze werkelijkheid.
Wat is een systeem?
Onze wereld is een systeem, bestaande uit een heleboel systemen die op hun beurt weer bestaan uit systemen…….. Of we ons ervan bewust zijn of niet, we maken zelf deel uit van allerlei systemen. Het gezin, de familie, de school, bedrijven e.d. Bovendien zijn we zelf een systeem, bestaande uit een heleboel subsystemen: organen, zenuwstelsel, bloedsomloop, e.d.
Twee definities van een systeem:
- Een systeem is een als één geheel ervaren stelsel, waarvan de elementen samenhangen. Deze elementen beïnvloeden elkaar doorlopend en werken toe naar een gemeenschappelijk doel.
- Een systeem is een verzameling van delen met een zodanige interactie dat ze kunnen functioneren als één geheel.