Waarom is Persoonlijk Meesterschap belangrijk?

“Alles overkomt me”: de reactieve opstelling (bron)

Vaak gaan mensen ervan uit, dat de wereld vol krachten is die buiten ons bestaan, en dat we slechts kunnen spelen met de kaarten die we hebben gekregen. Ongunstige krachten  geven we soms de schuld van eigen falen en tekortkomingen. Vertaald naar de school: de  grootte van de groep, het lage niveau van de kinderen, de houding van de ouders, de  opstelling van de directie of van de inspectie. We kijken naar wat “het systeem” doet en  proberen de onprettige gevolgen te voorkomen. 

Leerkrachten voelen zich dan vaak een speelbal, ze hebben het gevoel niet zelf te leven,  maar geleefd te worden, te overleven! 

Een reactieve opstelling en klaaggedrag van mensen in een organisatie versterkt zichzelf,  ze werkt vaak “besmettelijk”. Klagen is net als een schommelstoel: het geeft je een goed  gevoel, maar brengt je geen stap verder. Angst, vijandigheid, apathie en fatalisme steken de kop op. De school raakt dan in een neerwaartse spiraal. Kijk in de school om je heen en je ziet globaal genomen de volgende twee typen medewerkers: de reactieve opstelling en de creatieve opstelling.

“Ik creëer mijn toekomst”: de creatieve opstelling

Mensen met een grote mate van persoonlijk meesterschap kenmerken zich door een  creatieve opstelling. Iemand met een creatieve opstelling vraagt zich in het leven af: “Wat  wil ik creëren? Wat doe ik hier op deze wereld? Wat is mijn persoonlijke missie?” 

Hij geeft niet de wereld om zich heen de schuld, maar bedenkt in welk opzicht hij de  moeilijke situatie zelf mede veroorzaakt en hoe hij die zou kunnen veranderen. Hij zoekt  voortdurend naar mogelijkheden om vernieuwende oplossingen aan te geven en om zijn stempel op zijn leven en op de omgeving te drukken. Uiteraard zijn er altijd  verwachtingen van buiten, je kunt nooit volledig zelf bepalen wat je doet.

Ook in je werk  als leerkracht heb je daarmee te maken. Er zijn nu eenmaal dingen die “moeten”. Ook liggen er beperkingen in jezelf, in je eigen mogelijkheden. Maar de vraag is: “moeten” ze  van jezelf (leg je je dit zelf op?) of word je inderdaad gedwongen om dit te doen? Als we er langer bij stil staan, blijkt de ruimte die we als mens hebben om ons leven en  ons werk zelf vorm te geven, heel groot. Het gaat erom die ruimte daadwerkelijk te benutten. 

In een lerende organisatie kiezen mensen voor de creatieve opstelling. Men blijft werken aan het vergroten van het vermogen om te bereiken wat men echt wil. Dit is in zo’n school dan ook de ware betekenis van het woord “leren”. Zelfvertrouwen en competentie blijven al lerende voortdurend groeien.